گزنه چیست؟ گزنه (Urtica Dioica) در دسته گیاهان علفی و پایاست که بیشتر در قسمت‌هایی از آفریقا، اروپا، آسیا و شمال آمریکا رشد می‌کند. طبع این گیاه گرم است و ظاهر برگ‌های آن قلبی شکل و گل‌ها زرد یا صورتی هستند. ساقه و برگ گیاه گزنه از پرزهای ریزی تشکیل شده که با لمس آنها ترکیبات هیستامین، سروتونین، استیل کولین و فورمیک اسید وارد بدن خواهند شد.
در اثر ورود این مواد شیمیایی، ناراحتی‌های پوستی، سوزش، خارش و تورم در آن ناحیه ایجاد می‌گردد. به همین دلیل به آن گزنه (Uro به معنی سوختن) می‌گویند. در ادامه با خواص، مضرات و طریقه مصرف گزنه خشک آشنا خواهید شد.
فواید و خواص گیاه و دمنوش گزنه
فواید و خواص گیاه گزنه خشک و دمنوش آن به حدی زیاد است که استفاده از آن برای اولین بار به هزاران سال پیش می‌رسد که چینی‌ها برای درمان‌های دارویی و طبی استفاده می‌کرده‌اند. خواص و فواید گیاه گزنه بسیار زیاد است که در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
تقویت کننده مو
گزنه گیاهی بسیار معروف در ساخت لوسیون‌ها و شامپوهای مخصوص موی سر است. این گیاه قادر است نقش قوی‌ترین مرطوب کننده و ضدالتهاب را بازی کند و شوره سر را بسیار کمتر کند. حتی از روغن گزنه برای براق سازی موها نیز استفاده می‌کنند.
آرامش بخش اعصاب
عصاره گل‌های گزنه خشک دارای خواص آرامش بخشی قوی است و با آرامش اعصاب و برطرف کردن مه مغزی (Brain Fog) به از بین بردن طوفان‌های فکری کمک می‌کند. بنابراین خواص روحی – روانی گیاه گزنه هم به اثبات رسیده است.
کاهش التهاب
گزنه با داشتن ترکیبات آنتی هیستامینی و ضد التهابی به بهبود وضعیت بدن پس از آسیب دیدگی و زخم‌های سطحی کمک زیادی می‌کند. بنابراین می‌توان به شکل موضعی (پماد) از عصاره این گیاه استفاده کرد.
بهبود بیماری‌های مثانه و حفظ سلامت آن
با درست کردن دمنوش از گزنه خشک و میل کردن آن می‌توانید بسیاری از میکروب‌های مضر مجاری ادراری را از بین ببرید. به عنوان مثال در مردانی که مبتلا به هایپرپلازی خوش خیم پروستات هستند باعث بهبود علائم، درد و مشکلات بیماری می‌شود.
درمان تب یونجه
خشک شده گیاه گزنه را می‌توانید به شکل دمنوش میل کنید یا بخار آن را به شکل بخور استفاده نمایید تا جلوی حساسیت‌ها و التهاب مخاط بینی را بگیرید. از طرفی این گیاه در جلوگیری از حساسیت‌های فصلی و تب یونجه هم مؤثر است.
داروی مؤثر برای پرفشاری خون
فشار خون بالا یکی از عوامل و بیماری‌های بسیار رایج در دنیاست که به نوبه خود باعث بیماری‌های متعددی در قلب و مغز می‌گردد. گزنه با تولید اسید نیتریک می‌تواند باعث گشاد شدن عروق و کاهش فشار خون شود بنابراین دم کرده گزنه خشک یک داروی درمانی طبیعی است. از طرفی این گیاه با متوقف کردن فعالیت کانال‌های کلسیمی، فعالیت قلب را به طور موقت کاهش می‌دهد تا سرعت ضربان پایین بیاید.
درمان دیابت
از فواید و خواص گزنه به اثرات شبه انسولینی آن اشاره می‌کنند. بنابراین می‌تواند با تولید هورمون‌ها یا ترکیباتی شبیه به انسولین به کاهش قند خون و کنترل دیابت کمک زیادی کند.
درد عضلانی و آرتروز
یکی از مشکلاتی که در سنین مختلف مخصوصا در سنین بالا رایج است، دردهای عضلانی و آرتروز مفاصل هستند. چای گزنه با کاهش التهاب و درد، به تسکین آرتروز و دردهای عضلانی کمک زیادی می‌کند.
کمک به رفع کمبود ویتامین و میکرو مغذی‌ها
گزنه خشک که به شکل چای، دمنوش و به شکل ترکیب با سایر مواد مصرف می‌گردد سرشار از ویتامین‌های C، D و K، مواد معدنی مثل آهن، سلنیوم، روی و منیزیم، اسیدهای چرب، آنتی اکسیدان‌هایی مثل پلی فنول و غیره است. بنابراین کلیه کمبودهای بدن نسبت به میکرومغذی‌ها و ویتامین‌ها رفع شده و بدنی سالم‌تر و با سطح ایمنی قوی‌تری خواهید داشت.چنانچه به دمنوش علاقه مند هستید از صفحه دمنوش گیاهی دیدن کنید.
رفع پوکی استخوان
گیاه گزنه سرشار از کلسیم و ویتامین D است بنابراین به حفظ تراکم استخوانی با افزایش جذب کلسیم از روده‌ها کمک می‌کند و برای رفع پوکی استخوان به کار می‌رود.
معجزه قاعدگی، بارداری و زایمان
از گزنه خشک برای رفع دردهای زایمان و همچنین جلوگیری از خونریزی‌های شدید پس از آن استفاده می‌کنند. حتی در دوران شیردهی نیز از این گیاه برای تحریک تولید شیر استفاده می‌شود. از طرفی با کاهش دردهای قاعدگی و جلوگیری از تغییرات هورمونی شدید، دوران قاعدگی را بسیار تسهیل می‌کند. ضمنا چون سرشار از ویتامین K است جلوی کم خونی ناشی از خونریزی دوران قاعدگی را می‌گیرد.
درمان کننده بیماری‌های تنفسی
گزنه خشک به شکل دمنوش و چای نه تنها التهابات مجاری گوارشی بلکه مجاری تنفسی را هم بهبود می‌بخشد و در صورتی که مصرف چای و یا دمنوش آن به طور منظم و طبق قاعده باشد، احتمال بروز آسم و بیماری‌های تنفسی بسیار کاهش می‌یابد.
از دیگر مزایا و خواص گزنه خشک و میل کردن دمنوش، پماد، کپسول یا داروهای حاوی این گیاه می‌توان به کاهش خونریزی مخصوصا پس از جراحی، حفاظت از کبد در برابر سموم و فلزات سنگین و التهاب، ادرارآور طبیعی و دفع آب و نمک اضافی بدن به منظور کاهش فشار خون و تسریع فرایند التیام بخشی زخم‌ها و جراحات اشاره کرد.
مضرات گزنه
مصرف گزنه خشک یا طبخ داده شده عموما خطری ندارد با این حال در برخی افراد با عوارض جانبی همراه بوده است. اما موقع کندن برگ و ساقه و حمل کردن آنها بسیار مراقب باشید چرا که می‌توانند باعث جوش، خارش، تاول و مشکلات پوستی شوند.
زنان باردار باید از مصرف گزنه خشک خودداری کنند چرا که با تحریک انقباضات رحم ممکن است باعث سقط جنین شود. ضمنا کسانی که داروهای رقیق کننده خون، کنترل فشار خون، ادرارآور، کنترل دیابت و لیتیوم مصرف می‌کنند باید از مصرف گزنه خودداری کنند تا تداخل دارویی شکل نگیرد. به عنوان مثال گیاه گزنه به طور طبیعی ادرارآور است و مصرف همزمان آن با قرص‌های ادرارآور، باعث کم آبی شدید بدن خواهد شد.
از جمله عوارض گیاه گزنه در برخی افراد می‌توان به ناراحتی معده، یبوست و اسهال اشاره کرد. با این حال عمومیت ندارد.
طریقه مصرف گزنه
گیاه گزنه را می‌توانید به برنامه رژیم غذایی خودتان اضافه کنید و با مصرف منظم و کنترل شده آن از تمامی خواص و فواید آن بهره مند شوید. با خرید آنلاین و اینترنتی گزنه به راحتی به این گیاه دسترسی پیدا خواهید کرد. پس از خرید باید بدانید که چطور باید از این گیاه استفاده کنید.
برگ و گل‌های گزنه خشک را می‌توان با چای ترکیب کرد یا یک ترکیب گیاهی فوق العاده درست کنید. برخی افراد برگ، ساقه و ریشه‌های گزنه را می‌پزند و به سوپ، خورشت، اسموتی‌ها و سرخ کردنی‌ها اضافه می‌کنند. از خوردن برگ‌های تازه گزنه خودداری کنید چون پرزهای تحریک شدید به همراه خواهد داشت.
برای درست کردن چای گزنه، طبق توصیه انجمن گیاه شناسی آمریکا عمل کنید.
طبق توصیه این انجمن بهترین چای گزنه، ترکیب 2 تا 3 قاشق چایخوری از برگ‌های گزنه خشک با نیم لیتر آب جوشیده به مدت 10 تا 15 دقیقه است. حتی توصیه کرده‌اند یکی از بهترین روش‌ها برای درست کردن چای گزنه، فرو بردن برگ‌های گیاه گزنه در آب با دمای 50 تا 60 درجه به مدت 10 دقیقه است چون با این کار تمامی ویتامین‌های آن از جمله ویتامین C سالم باقی می‌مانند.
المراجعات
لا توجد مراجعات بعد.